E-poçt sistemləri müasir IT infrastrukturunun ayrılmaz hissəsidir. Bu məqalədə əsas e-poçt protokolları olan SMTP, IMAP və POP3, onların işləmə prinsipləri, eləcə də OST və PST kimi e-poçt fayl formatlarının fərqləri və istifadəsi barədə ətraflı məlumat verəcəyik.

1. E-poçt Göndərmə və Qəbul Protokolları

E-poçt mübadiləsi müxtəlif protokollar əsasında həyata keçirilir. Əsasən, SMTP, POP3 və IMAP protokolları bu prosesdə mühüm rol oynayır.

SMTP (Simple Mail Transfer Protocol) – Göndərmə Protokolu

SMTP e-poçt göndərmək üçün istifadə edilən əsas protokoldur. O, e-poçt mübadiləsini aşağıdakı şəkildə həyata keçirir:

1.İstifadəçi e-poçtu yazır və göndər düyməsinə basır.

2.SMTP server e-poçtu qəbul edir və alıcının e-poçt serverinə yönləndirir.

3.Alıcı serveri mesajı qəbul edir və istifadəçiyə IMAP və ya POP3 vasitəsilə ötürür.

SMTP Portları:

25 – Standart SMTP portu, lakin spam filtrləri tərəfindən bloklana bilər.

465 – SSL/TLS ilə şifrələnmiş SMTP.

587 – Ən çox istifadə olunan SMTP portu, təhlükəsiz şifrələmə (STARTTLS) dəstəkləyir.

POP3 (Post Office Protocol 3) – Lokal Saxlama Üçün Protokol

POP3 protokolu e-poçtları serverdən lokal kompüterə yükləyir və serverdən silir. Bu, məhdud server resursları üçün ideal olsa da, bir neçə cihazdan eyni e-poçtlara baxmaq çətinlik yaradır.

POP3 Xüsusiyyətləri:
✔️ E-poçtları cihazınıza endirib serverdən silir.
✔️ Şəxsi cihazlar üçün ideal seçimdir.
❌ Eyni e-poçtlara fərqli cihazlardan baxmaq çətin olur.

POP3 Portları:

110 – Standart POP3 portu.

995 – SSL/TLS ilə şifrələnmiş POP3.

IMAP (Internet Message Access Protocol) – Serverdə Saxlama Üçün Protokol

IMAP serverdə e-poçtları saxlayır və müxtəlif cihazlardan sinxron şəkildə baxmağa imkan yaradır.

IMAP Xüsusiyyətləri:
✔️ E-poçtlar serverdə qalır və istənilən cihazdan oxumaq mümkündür.
✔️ Birdən çox cihazda eyni e-poçtlara baxmaq mümkündür

IMAP Portları:

• 143 – Standart IMAP portu.
• 993 – SSL/TLS ilə şifrələnmiş IMAP.

2. OST və PST Faylları: E-poçtların Saxlanması və Arxivlənməsi

E-poçt mübadiləsində Microsoft Outlook iki əsas formatdan istifadə edir: OST və PST. Bu fayllar e-poçtların saxlanması və arxivlənməsi üçün vacibdir.

OST Faylı (Offline Storage Table)

OST faylı Exchange Server, Office 365 və IMAP hesabları üçün istifadə edilir. Bu format istifadəçiyə internet bağlantısı olmadan e-poçtları oxumağa və hazırlamağa imkan verir. Bağlantı bərpa olunduqda, e-poçtlar avtomatik serverlə sinxronizasiya edilir.

PST Faylı (Personal Storage Table)

PST faylı əsasən lokal e-poçt arxivləmə və backup üçün istifadə edilir. Outlook-un POP3 hesabları ilə işləyərkən e-poçtları serverdən endirib PST formatında saxlayır.

OST və PST Arasında Əsas Fərqlər:

1.OST yalnız Exchange və IMAP üçün istifadə edilir, PST isə POP3 və şəxsi backup üçündür.

2.OST internet olmadan da işləyə bilər, PST isə sadəcə lokal fayldır.

3.PST faylları xarici disklərə köçürülə bilər, OST isə yalnız həmin cihazda işləyir.

Nəticə

ITSM olaraq, müştərilərimizə təhlükəsiz və effektiv e-poçt idarəetmə sistemlərini təklif edirik. E-poçt mübadiləsinin düzgün idarə olunması IT şirkətləri üçün vacibdir. SMTP e-poçtların göndərilməsi üçün əsas protokoldur, POP3 lokal saxlanmanı təmin edir, IMAP isə server əsaslı işləməyi mümkün edir. Outlook istifadəçiləri üçün OST offline işləmə imkanı yaradır, PST isə uzunmüddətli backup və arxiv üçün ideal seçimdir. Düzgün e-poçt protokolu və saxlanma formatı seçərək, şirkətinizin e-poçt sistemini daha effektiv və təhlükəsiz şəkildə idarə edə bilərsiniz.